Welkom bij het Lymeforum

Vijf procent van Nederlandse reizigers die regelmatig vliegen, heeft vaak gezondheidsklachten na een vlucht. Dat blijkt uit bevolkingsonderzoek van Aviation Medical Consult en researchbureaus IBT en Environs, meldt De Telegraaf.

Het rapport is aangeboden aan de door het ministerie ingestelde Nationale Adviesgroep Cabinelucht (NAC), die wetenschappelijk onderzoek laat doen naar het zogenoemde 'aerotoxic syndrome'. Mensen aan boord kunnen doodziek worden als de motoren die verse lucht in cabine en cockpit blazen, olie lekken waarin zenuwgassen meekomen, is de conclusie.

Neurologische klachten
Passagiers, piloten en stewardessen die daar gevoelig voor zijn, takelen volgens arts-vlieger Michel Mulder, een van de onderzoekers, langzaam af. Mulder heeft becijferd dat er zo’n 700.000 veelvliegers zijn in Nederland, die meerdere keren per jaar de lucht ingaan, zakelijk, privé of beroepshalve. 'Van hen krijgen er 35.000 serieuze neurologische klachten die te maken hebben met de vluchten. Zodanig dat hun dagelijkse functioneren ernstig wordt belemmerd', stelt hij.

Schiphol - Vijf procent van Nederlandse reizigers die regelmatig vliegen, heeft vaak gezondheidsklachten na een vlucht. Dat blijkt uit bevolkingsonderzoek van Aviation Medical Consult en researchbureaus IBT en Environs.

Het rapport is aangeboden aan de door het ministerie ingestelde Nationale Adviesgroep Cabinelucht (NAC), die wetenschappelijk onderzoek laat doen naar het zogenoemde ’aerotoxic syndrome’. Mensen aan boord kunnen doodziek worden als de motoren die verse lucht in cabine en cockpit blazen, olie lekken waarin zenuwgassen meekomen, is de conclusie.

Volgens Arts, onderzoeker en voormalig verkeersvlieger Michel Mulder is de oorzaak te vinden in de verbrandende olieluchten die via compressors het vliegtuig worden ingezogen. De klachten kunnen bestaan uit vermoeidheid, hoofdpijn, duizeligheid en krachtverlies: “Ik vind het ook onverantwoord dat vlucht UA071 van United (Boeing 767-322) vorige week 1,5 uur is teruggevlogen, terwijl 15 mensen, waaronder personeel onwel werden.

Dat had niks met zuurstoftekort of met een voedselvergiftiging te maken. De oorzaak lag juist bij de giftige stoffen die in het vliegtuig kwamen. Daarnaast wordt het tijd dat het aerotoxic syndrome wordt erkend zodat huisartsen ook beter kunnen diagnosticeren.

Evelyn van den Heuvel herkent zich in het onderzoek en de klachten. Zelf heeft ze voor KLM gewerkt en kreeg tijdens haar werk als stewardess vage klachten. Ze werd duizelig en kreeg uitvalverschijnselen. Ze werd doorverwezen naar de neuroloog, die Evelyn vervolgens weer doorverwees naar de internist, maar niemand kon iets vinden. Uiteindelijk kreeg ze via via informatie over het aerotoxic syndrome en herkende zichzelf daar volledig in. Bij het UWV heeft ze geprobeerd zich gedeeltelijk arbeidsongeschikt te laten verklaren. Dat werd niet gehonoreerd en dus moest ze van KLM weer vliegen. Toen ze dat niet wilde vanwege haar gezondheid, klonk het: ”Dan doe je dus aan werkweigering” en dus is het contract door KLM ontbonden.

EasyJet gaat gasfilters installeren om slechte gassen uit de cabinelucht te halen. Die filters kunnen volgens sommigen ook het schadelijke TCP uit de cabine filteren. Wat is het en hoe komt het daar?

Tricresylfosfaat, ook bekend onder de afkorting TCP[1], is een organofosforverbinding, meer bepaald een triarylfosfaatester afgeleid van fosforzuur en orthocresol. In zuivere vorm is het een kleurloze viskeuze vloeistof. Het technisch product is lichtgeel en bevat naast tri-ortho-cresylfosfaat ook de isomeren met metacresol en paracresol.

Tricresylfosfaat kan worden opgenomen door inademing, inslikken of door de huid heen. Het is een zenuwgif: blootstelling aan de stof kan effect hebben op het zenuwstelsel, met spierverlamming als gevolg. Bij blootstelling aan een hoge dosis kan er blijvende verlamming optreden.[2][3][4]

Sinds langere tijd staat de toepassing in vliegtuigmotoren ter discussie. Straalmotoren vereisen synthetische oliën voor de smering. Deze oliën bevatten ingrediënten zoals tricresylfosfaat.[5] De meeste soorten olieafdichtingen en aftapluchtcomponenten in straalmotoren lekken een minieme hoeveelheid motorolie in de verse luchtstroom van de motoren naar de cockpit en de cabine. Het verschijnsel staat bekend onder de noemer aerotoxisch syndroom.

"Ik begon in 1977 als stewardess bij de KLM", vertelt Leonie. "Dat heb ik altijd met veel plezier gedaan. Zo veel plezier, dat ik doorging terwijl ik al met pensioen mocht toen ik 56 was. Ik had al wat klachten, maar in 2010 werd het echt te erg. Ik was oververmoeid, had concentratieproblemen, liep op een gegeven moment op krukken en mijn ademhaling ging niet lekker."

Leonie woonde toen in Duitsland, waar een kliniek vaststelde dat ze de ziekte van Lyme had. "Ik ging flink aan de antibiotica. Dat hielp niet, waarna de kliniek met de diagnose MS kwam. Direct daarna verhuisde ik naar Nederland."

Daar kwam wéér een andere arts tot de conclusie dat het toch echt geen MS kon zijn. Ze zat bij neuroloog Hageman, die toen in Twente bezig was met een onderzoek naar mensen met het aerotoxic syndrome (zie ook dit artikel). "Ik had nog nooit van aerotoxic syndrome gehoord tot ik het voor het eerst op de Duitse tv zag."

Volgens Leonie willen maatschappijen dit onder de pet houden. "Ik spreek nog steeds collega's die dit hebben, sommigen vliegen nog. Die willen het ook niet weten, want ze kunnen het zich niet veroorloven om niet meer te werken. En ze zijn bang dat KLM ze ontslaat, want KLM gelooft niet in de ziekte."

Leonie heeft er nog steeds last van. "Ik word nooit meer beter. Als ik sta te tanken, en ik kom iets te dicht bij de benzine, dan ga ik onderuit tegen de auto. Ik vond dat nooit een prettige geur, maar sinds ik aerotoxic heb is het alleen maar erger."

"Ik vind het ook voor de jonge mensen zo erg. Die denken, leuk, vliegen. Maar zij vliegen tegenwoordig veel langer, daar worden de symptomen niet minder van. Toen ik in 1977 begon, maakten we vluchten van een uur of 8. Nu vliegen ze
15 tot 16 uur, ze worden als kanonskogel de wereld overgeschoten."