IJzertekort zonder een tekort aan ijzer: Anemia of Chronic Disease

[RoelA]

Ja je leest het goed, een ijzertekort zonder een tekort aan ijzer! Welke arts zou dat nu vermoeden?
Maar dit is een fenomeen waar veel chronisch zieken mee te kampen hebben en zeker dus ook langdurig zieke Lymepatienten:

Anemia of Chronic Disease

En meer gedetailleerd: Anaemia of Chronic Disease: An In-Depth Review

Het gaat om het fenomeen dat het immuunsysteem bij chronische activatie ijzer probeert te ontnemen van de bacterieen om zo de groei van de infectie te remmen (dit geldt overigens ook voor bijvoorbeeld kankercellen). Bij een kortstondige infectie is dit een prima hulpmiddel voor het immuunsysteem om de infectie sneller de baas te zijn. Maar het gaat vooral mis bij langdurige infecties en immuunactivatie. Teveel ijzer wordt vastgezet (geblokkeerd) in het lichaam waardoor niet alleen de bacterieen er geen gebruik meer van kunnen maken, maar ook ons eigen lichaam ernstige "tekorten" ontwikkeld.

Ons lichaam maakt gebruik van Ferritine om ijzer vast te zetten. Anemia of Chronic Disease kenmerkt zich dan ook door een normaal of verhoogd Ferritine in het bloed en een verlaagd tot normale hoeveelheid transferrine (een transport eiwit van ijzer in het bloed).

Het tekort aan ijzer wat vervolgens ontstaat kan zeker bijdragen aan een aantal chronische Lyme symptomen:
- Ademtekort / Anemie
- Pijn op de borst
- Moeite met slikken
- Bleke huidskleur
- Vermoeidheid
- Duizeligheid
- Restless Leg syndroom
- Tinnitus
- Haarverlies
- Geheugenverlies

Maar symptomen van ijzertekort kunnen uiteraard diverser zijn. IJzer in je lichaam is vooral betrokken bij Redox reacties en heeft daarom veel raakvlakken met NADPH. Denk aan het transport van zuurstof in je rode bloedcellen en bijvoorbeeld als onderdeel van cytochroom eiwitten verantwoordelijk voor afbraak van gifstoffen in de lever (CYP450).


Maar ja, wat hebben wij als lymepatienten aan dit mechanisme!? Helemaal niks! Borrelia is uniek in zijn gebruik van mangaan ipv ijzer om te overleven. Dus het ijzertekort creeert feitelijk alleen maar een belasting voor ons lichaam en de Borrelia merkt er helemaal niets van. Het enige voordeel is dat je misschien nauwelijks meer ziek wordt van andere infecties (ik denk dat dit een fenomeen is wat veel chronische lymepatienten ervaren, ikzelf heb sinds mijn lyme begon 7 jaar geleden geen verkoudheid of griepje meer gehad...).


Wat kunnen we doen om dit op te lossen? Wel tja dat is waar het lastig begint te worden. De oorzaak wegnemen (de infectie) is het belangrijkste, maar meeste artikelen zijn het er over eens dat dit vaak lastig of onmogelijk is. IJzer supplementeren kan behulpzaam zijn, ondanks het verhoogde ferritine, maar is uiteraard geen permanente oplossing.
Ik ben benieuwd of er hier mensen zijn die vergelijkbare symptomen hebben en die baat hebben bij het slikken van ijzer?

[RoelA]

Aangezien het effect van ijzeropsluiting wordt getriggered door cytokines (met name IL-6, Interferon gamma, en TNF-a) is het verminderen van de cytokine cascade en de NO-ONOO feedback loop waarschijnlijk de belangrijkste aanpak bij het verbeteren van de ijzerbeschikbaarheid in het lichaam.

Uiteraard is het weghalen van de lyme prioriteit nummer 1, maar ik weet hoe lastig dit voor veel lymepatienten is, zelfs met gebruik van antibiotica.

[RoelA]

Ter indicatie, dit is de geschatte prevalentie van Anemia of chronic illness bij infectieziekten:

Infections (acute and chronic) (viral infections, including HIV infection, bacterial, parasitic, fungal): Estimated prevalence 18 – 95%

Gaan we ergens in het midden zitten en het mag duidelijk zijn dat dit bij veel lympatienten een rol speelt.



Hepcidine is het eiwit dat verantwoordelijk is voor de regulatie van het ijzerniveau in het lichaam:

As the systemic iron regulator, hepcidin, not only controls dietary iron absorption and iron egress out of iron storage cells, but also induces iron redistribution in various organs. Deregulated hepcidin is often seen in a variety of iron-related diseases including anemias and iron overload disorders.

Een verhoogde concentratie Hepcidine is dus wat ontstaat bij chronische immuunactivatie (zoals bijvoorbeeld bij Lyme), met name door inductie van IL-6 en andere cytokinen. Verhoogd Hepcidine blokkeert vervolgens ijzeropname en distributie via oa. Ferroportin (de enige transporter van ijzer in ons lichaam).
Dit is dus waar het allemaal om draait bij Anemia of chronic illness.
Hepcidine is dus een interessant therapeutisch doelwit voor mensen met deze aandoening. En dit artikel gaat daar verder op in:

Hepcidin: A Promising Therapeutic Target for Iron Disorders

Het artikel draagt een aantal opties aan om de effecten van Hepcidine te verminderen en zo de ijzeropname en distributie in het lichaam te verbeteren:

- Lexaptepid: Een mRNA antilichaam specifiek tegen het HAMP gen (wat codeert voor Hepcidine). Een bijzonder effectief medicijn, maar ik durf niet te zeggen of dit al op grote schaal wordt toegepast bij Anemia of Chronic Illness.
- Tocilizumab: Een IL-6 blokker dat soms wordt toegepast bij reumatische aandoeningen.
- Heparine, of in ieder geval specifieke uitvoeringen daarvan. Een bloedverdunner.
- Vitamine D, hier zal ik zo meer over vertellen
- Ji Xue Teng, een chinees kruid. Ik zie dat het vaker gebruikt wordt bij anemische mensen, maar er zit ook wat toxiciteit aan dit kruid?

Vitamine D is een interessante in de lijst. Maar er zit een catch-22 aan vast...
Vitamine D is noodzakelijk voor het dempen van de cytokine cascade (waaronder IL-6) en helpt zo mee ijzertekorten te voorkomen. IJzer is echter noodzakelijk voor een juiste conversie van Vitamine D naar de actieve vorm:

For instance, there is evidence pointing to a possible relationship between vitamin D deficiency and osteoporosis in iron-deficient patients, while alterations in vitamin D metabolism may arise from iron deficiency itself. This is because iron is crucial for vitamin D metabolism, as all of the vitamin D-related cytochromes catalyze single- or multiple-hydroxylation reactions on specific carbons of the vitamin D substrate by utilizing heme-bound iron.

Bron: Vitamin D deficiency and anemia risk in children: a review of emerging evidence

Juist ja... Dus je hebt actieve vitamine D nodig om ijzer te krijgen en je hebt ijzer nodig om Vitamine D te activeren. Hmm ja lekker handig! Hoe dan ook is het supplementeren van Vitamine D 25(OH) wel behulpzaam in het geval van Anemia of Chronic Illness (maar overigens niet bij iron-deficiency anemia) aldus de meeste onderzoeken.
De combinatie van ijzersupplementatie en Vitamine D kan in dit geval mogelijk synergetisch werken.

[RoelA]

Nog een interessant artikel over Vitamine D:

Cytochromes P450 are essential players in the vitamin D signaling system

De Cytochroom P450's zijn dus afhankelijk van ijzer zoals ik al in mijn eerste post van dit draadje vermeldde. Dus Vitamine D activering en verwerking is ook afhankelijk van ijzer:

Synthesis of the major active form 1α,25(OH)₂D₃ from vitamin D and subsequent metabolism are exclusively controlled by specific P450-forms.

Ik weet dat er een hoop lymepatienten zijn met problemen rondom actieve Vitamine D (1,25). Te hoog of te laag. Zou deze ijzer problematiek hier aan ten grondslag kunnen liggen?

[RoelA]

Saillant detail: IJzer is een essentiele co-factor bij de productie van neurotransmitters.

Denk aan dopamine, serotonine, (nor-)adrenaline en melatonine. IJzer is namelijk een co-factor van tyrosine-hydroxylase en tryptophaan-hydroxylase.

Als je er over nadenkt dan kan dit hele ijzeropsluitmechanisme voor een hoop ellende zorgen!

Food for thought:
Iron and Mechanisms of Emotional Behavior

Since monoamines and GABA are involved in the regulation of mood, neuronal activity and anxiety [26-28], it is reasonable to assume that emotional behaviors are strongly affected by brain iron levels, and especially by iron deficiency conditions.

[RoelA]

Het enige voordeel is dat je misschien nauwelijks meer ziek wordt van andere infecties (ik denk dat dit een fenomeen is wat veel chronische lymepatienten ervaren, ikzelf heb sinds mijn lyme begon 7 jaar geleden geen verkoudheid of griepje meer gehad...).

Lo and behold... Een paar maanden na het starten van ijzersupplementatie voor het eerst in 7 jaar weer een verkoudheid gekregen! Wohoo...! ahum nou ja... het was nogal een langslepende kwestie dit keer (enkele weken last van gehad en nog steeds merk ik de naweeën)

Heb je lyme en wordt je nooit meer ziek van andere infecties (griepjes, verkoudheid, etc), kijk dan dus naar ijzer!

Ondanks dat ik nu dus weer vatbaar ben voor andere infecties bevalt me het ijzer supplementeren wel degelijk. Ademtekort is zo goed als verdwenen en er is ook meer gevoel van welzijn. Voor de fysieke prestaties maakt het niet veel verschil overigens.
Supplementeren is natuurlijk niet de perfecte oplossing zoals ik al eerder schreef, maar het is dus beter dan niets.

[Urbanized]

Het enige voordeel is dat je misschien nauwelijks meer ziek wordt van andere infecties (ik denk dat dit een fenomeen is wat veel chronische lymepatienten ervaren, ikzelf heb sinds mijn lyme begon 7 jaar geleden geen verkoudheid of griepje meer gehad...).

Lo and behold... Een paar maanden na het starten van ijzersupplementatie voor het eerst in 7 jaar weer een verkoudheid gekregen! Wohoo...! ahum nou ja... het was nogal een langslepende kwestie dit keer (enkele weken last van gehad en nog steeds merk ik de naweeën)

Heb je lyme en wordt je nooit meer ziek van andere infecties (griepjes, verkoudheid, etc), kijk dan dus naar ijzer!

Ondanks dat ik nu dus weer vatbaar ben voor andere infecties bevalt me het ijzer supplementeren wel degelijk. Ademtekort is zo goed als verdwenen en er is ook meer gevoel van welzijn. Voor de fysieke prestaties maakt het niet veel verschil overigens.
Supplementeren is natuurlijk niet de perfecte oplossing zoals ik al eerder schreef, maar het is dus beter dan niets.

Hallo RoelA

Mijn ijzer schommelt nogal: de ene keer voldoende, dan tegen de grens aan en soms te laag. Daarentegen is mijn ferritine en transferritine wel binnen de grenzen.

Hoeveel ijzer mag men per dag nemen om voldoende binnen te krijgen, maar ijzerstapeling te voorkomen? Wat is de duur van inname?

[RoelA]

Dat zal afhangen van je genen en hoeveel ijzer je al via andere wegen (je dieet voornamelijk) binnenkrijgt.
Als je misschien af en toe je ferritine of ijzerverzadiging laat meten, dan weet je of je niet te hoog komt. Ferritine <400ug/L en ijzerverzadiging <60%.

Zelf supplementeer ik 10mg ijzer per dag (50% adh) en kom daarmee niet aan ijzerstapeling en dat doe ik dus al een paar jaar. Initieel nam ik 40mg per dag, maar dat heb ik na een paar maanden afgebouwd. Mijn ferritine zit zo rond de 300 volgens de laatste meting vorige maand en dat is waar het al geruime tijd zit. Veel lager dan dat krijg ik het niet.

[Urbanized]

Dat zal afhangen van je genen en hoeveel ijzer je al via andere wegen (je dieet voornamelijk) binnenkrijgt.
Als je misschien af en toe je ferritine of ijzerverzadiging laat meten, dan weet je of je niet te hoog komt. Ferritine <400ug/L en ijzerverzadiging <60%.

Zelf supplementeer ik 10mg ijzer per dag (50% adh) en kom daarmee niet aan ijzerstapeling en dat doe ik dus al een paar jaar. Initieel nam ik 40mg per dag, maar dat heb ik na een paar maanden afgebouwd. Mijn ferritine zit zo rond de 300 volgens de laatste meting vorige maand en dat is waar het al geruime tijd zit. Veel lager dan dat krijg ik het niet.

Als ik mijn bloedwaarden moet geloven liggen de uitslagen van ferritine tussen de 38 en 67, met als referentie 25-250. Geen tekort , alhoewel ik misschien nog wel wat kan gebruiken. Transferrineverzadiging twee keer gemeten op 15 en 32, referentie -44. IJzer is gemeten op 8, 15, 16, referentie 15-30. IJzer is eigenlijk een moment opname en zegt weinig over de ijzervoorraad. Als ijzer laag is en ferritine normaal is er geen ijzergebrek.

Waar ik mij zorgen over maak is dat de eosinofielen flink verhoogd zijn. 0, 75 en 0.46, referentie -0.4. De eerste waarde is van 2007. Omstreeks de beet in Marokko. De tweede waarde is van 2018. Dus nog steeds verhoogd. Nu lees ik dat een verhoging meestal kan wijzen op parasitaire infectie, maar ook bij allergische reactie zoals hooikoorts, astma of voedselallergie. Ik vraag mij af wat de langetermijneffecten zijn van een parasitaire infectie (van een Noord Afrikaanse teek)?

Je zegt dat jouw ferritine rond de 300 ligt en je 'm niet lager krijgt. Waarschijnlijk komt dat door de infectie. Als dat het geval is zegt de waarde van ferritine niets over de ijzervoorraad. Is jouw CRP ook verhoogd?

[RoelA]

Idd, ferritine is bij mij verhoogd door de infectie, niet de ijzerinname.
Mijn CRP is normaliter niet verhoogd. Behalve dan bij de vorige meting in het ziekenhuis. Maar dat had meer te maken met een gebroken sleutelbeen en blauwe plekken.

Eos verhoogd, ja het kan natuurlijk iets parasitairs zijn. Maar schokkend hoog is het nog niet denk ik. Tja, wie weet wat je allemaal kunt oplopen in een Afrikaans land...?